Κείμενο του φίλου και συναδέλφου Γιάννη Πέντσιου
Ο κάθε άνθρωπος, κατά Κάφκα ρήση, έχει τρεις μορφές, επιλέγει τρεις χαρακτήρες... Αυτόν που μοστράρει / Αυτόν που πιστεύει ότι έχει / Αυτόν που είναι. Οι περισσότεροι κρυβόμαστε πίσω από τους δύο πρώτους. Τον τρίτο τον θάψαμε μέσα μας σαν ένα ασυνείδητο συναίσθημα. Και εκεί ξεχάστηκε, ούτε ακούει ούτε νιώθει από πολλά χρόνια.
Ξεχάστηκαν τα αυτονόητα, να βγάλω τα μέσα μου, να κάτσω απέναντί σου, να αραδιάσω τους φόβους μου, να κλάψω, να ανοιχτώ, να ξελαφρώσω. Βρισκόμαστε στην εποχή της εσωστρέφειας. Που δεν λέμε: χθες έκλαψα, σήμερα ουρλιάζω. Έγινε σχεδόν εθιστικό να προφυλάσσουμε τα νώτα μας, να κρατάμε πισινή. Ακόμη και από τους φίλους.
Πώς, όμως, να πλησιάσεις τον άλλον, να επενδύσεις σε ψυχή όταν... αδυνατείς να ξεφύγεις από το εγώ σου, να ακούσεις, να νιώσεις, να αγγίξεις…
Επώδυνο το άνοιγμα ψυχής, γι’ αυτό προτιμούνται οι ψυχροί ψυχαναλυτές. Όμως, στην αποσταγμένη καθημερινότητα που ντύνεσαι το θέμα είναι να διατηρείς την ισορροπία σου απομακρύνοντας τους κάθε λογής γιατρούς (ψυχιάτρους, ψυχο-λίγους, ψυχο-βγάλτες)
Αναζητώντας να προβλέψουμε το μέλλον κλωσάμε τις επιθυμίες μας να ωριμάσουν πρόωρα (ζητάς να ελέγξεις τα πράγματα σε βάθος χρόνου, πώς θα εξελιχθούν, μην τυχόν και φανείς αφελής ή ελαφρύς). Πέφτει βαρύ να πεις απλώς: μ’ αρέσεις, περνώ καλά μαζί σου. Αγαπώ αυτό που κάνω, πάμε μια βόλτα, κοίτα τα χρώματα του ουρανού και άλλα τέτοια πολύτιμα και τετριμμένα…
Κατάντησε συνήθεια να αναλύεις εμβριθώς τι σε τραβάει, τι σε συνδέει, τι σου αρέσει, την κοινωνική τάξη, το επάγγελμα των φίλων σου, να κάνεις επιλογές με βάση τι θα έχεις να κερδίσεις από τον άλλον. Το συναίσθημα πώς το ζυγίζεις, με το κιλό ή με το χρόνο; Και όμως... Αλληλοσυμπληρωνόμαστε. Τα κενά σου και τα κενά μου. Αφού κάποτε σταμάτησες να μιλήσουμε, να αλληλοασπαστούμε, να κοιταχτούμε, να ανταλλάξουμε τα μηνύματά μας, να πιούμε ένα ποτήρι, σημαίνει ότι διέκρινες κάποια κομμάτια που σου έλειπαν. Αυτός δεν είναι ο στόχος μιας σχέσης;
Σίγουρα είναι σώφρον να μιλήσουμε γι’ αυτά που προσδοκούμε, όμως σήμερα είναι που πρέπει να ξεδιπλώσουμε τις επιθυμίες μας, για ό,τι αισθανόμαστε -πριν χαθεί ο ήλιος μας.
Όμως τι να πεις; πώς να περιγράψεις… Σκυλομετάνιωσα όσες φορές, άτεχνα και παρεμπιπτόντως, προσπάθησα να περιγράψω τα αισθήματα μου αντί να κάνω το αυτονόητο: να ανοίξω μια αγκαλιά... Αυτό θέλω να σου πω, το καταλαβαίνεις ή όχι. Τα λόγια περιττεύουν.
Ίσως τα πράγματα θα ήταν απείρως πιο απλά αν θυμόμαστε ότι το αύριο μπορεί να μην υπάρχει, ότι ίσως να πεθάνουμε, και αν όχι αύριο, αυτό θα γίνει σίγουρα κάποτε, σε λίγα ή πολλά χρόνια τίποτα δεν αλλάζει, μιας και σχεδόν ποτέ δεν ξέρουμε.
Ξεχνώντας όμως κάπου εντός θαμμένο τον εαυτό σου, κάποτε στα ξαφνικά θα ανακαλύψεις πως ξέχασες το γαλάζιο του ουρανού, τα δειλινά, το λιμάνι, τις Κυριακές, τις ανεμώνες, το κόκκινο, τις ρωγμές στον τοίχο, τα τραίνα, την επιστροφή, τα περίμενε, τον αέρα στο πρόσωπο, τις αντανακλάσεις της βροχής, τις μυρωδιές... Συνηθίσαμε να προσπερνάμε αδιάφορα την ομορφιά της κάθε μέρας.
Σχόλιο δικό μου:
Ο τρίτος εαυτός μας Γιάννη μου δεν ξεχάστηκε. Ίσως αν ξεχνιόταν να ήμασταν όλοι ήσυχοι ως «πτωχοί τω πνεύματι». Καταχωνιάστηκε. Θέλω να πιστεύω πως όλοι τον θυμόμαστε. Όλοι, ακόμα και χωρίς να το ξέρουμε. Το καταλαβαίνουμε μέσα από έναν αδ...ιόρατο αναστεναγμό, μέσα από ένα άδειο βλέμμα, σε στιγμές άκαιρες, δίπλα μας, στην οικογένειά, στη δουλειά, στη συνάντηση με τους φίλους, ακόμα και στο δρόμο … αφηρημένους τους λέμε συνήθως τους ονειροπόλους αυτού του εαυτού.
Εκείνο που ξεχάστηκε είναι ο τρόπος. Ο δικός σου, ο δικός μου, ολονών ο ξεχωριστός, μοναδικός τρόπος που θα τον βγάλει απ’ το μπαούλο που τον έχουμε καταχωνιασμένο. Αυτός ο τρόπος που προτείνεις και που είναι επώδυνος.
… τα κενά σου … τα κενά μου … Αυτά τα κενά υπάρχουν γιατί μας λείπει αυτός ο εαυτός Όσο νιώθουμε τα κενά αυτά και ψάχνουμε τρόπους να τα καλύψουμε τόσο πιο κοντά είμαστε στο να τον βρούμε. Με λάθος προσεγγίσεις πολλές φορές, με απανωτά χτυπήματα και ορθοποδήματα, με βαρυσήμαντες φιλοσοφίες, όλες μας οι εκδηλώσεις αυτόν τον σκοπό έχουν, συνειδητά ή όχι.
Πόσο αργά ή πόσο νωρίς είναι για να ξεκινήσουμε μια τέτοια αναζήτηση; Πώς καταλαβαίνουμε ποιοι είμαστε; Πότε αναρωτιόμαστε για πρώτη φορά πού είναι ο τρίτος εαυτός; Μήπως τη στιγμή που χαμογελαστοί κοιτάμε στον καθρέφτη το είδωλό μας να κλαίει; Και τι γίνεται όταν στην αναζήτησή του σκοντάφτουμε σε «αγαπημένα» εμπόδια; Τα παραμερίζουμε ή τα κάνουμε συμμάχους στον ανήφορο; Είναι τόσο απλό να είμαστε αληθινοί ώστε να απορρίπτουμε την απλότητα σαν προφανή λύση; Κι αν … λέω αν … αυτό που είμαστε δεν μας αρέσει τελικά; Βουτιά στο κενό! Πολλά τα ερωτήματα, λίγες οι απαντήσεις, πολύ πιο λίγες αυτές που μιλάνε στην καρδιά.
Κάποιοι από μας έχουμε κάνει το μεγάλο βήμα και έχουμε μείνει εκστατικοί μπροστά … στο γαλάζιο του ουρανού, τα δειλινά, το λιμάνι ... και τόσα πολλά που άλλοι τα προσπερνάνε αδιάφορα. Κι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα όμως ... αν θέλουμε ν’ αδειάσουμε έναν λόφο με άμμο, από έναν κόκκο πρέπει ν’ αρχίσουμε.
Αναρτώ το κείμενο και το σχόλιο με την ελπίδα όποιος το διαβάσει ... να πάψει να προσπερνάει αδιάφορα τις ομορφιές της ζωής ...
